Όσοι ασχολούνται με τα ομαδικά
αθλήματα, γνωρίζουν ότι οι τραυματισμοί των αθλητών δημιουργούν σοβαρά
προβλήματα στις ομάδες, όπως και στους ίδιους τους αθλητές. Η ανάγκη για όσον
το δυνατόν λιγότερους τραυματισμούς, όπως και η απόδοση της ομάδας έχει
κεντρίσει το ενδιαφέρον των ερευνητών με πλήθος ερευνών, στην παρακολούθηση του
φορτίου προπόνησης, να έχουν δημοσιευτεί σε πλήθος ομαδικών αθλημάτων (Ράγκμπι,
Κρίκετ, Ποδόσφαιρο). Οι τραυματισμοί από φορτία επιβάρυνσης που δέχονται οι
αθλητές στην προπόνηση είναι σε μεγάλο βαθμό αποτρέψιμοι, και ως αποτέλεσμα οι
αθλητικοί επιστήμονες μπορούν να αντιμετωπίσουν αυτό το ζήτημα με την εισαγωγή
πρωτοκόλλων παρακολούθησης του φορτίου επιβάρυνσης (1). Ένα τέτοιο πρωτόκολλο είναι το Acute:Chronic Workload Ratio (ACWR).
Τι είναι το ACWR
Τι ακριβώς όμως είναι το ACWR και ποια είναι η χρησιμότητα του
στο ποδόσφαιρο; Την δεκαετία του 1970 ο Banister et al. (2) δημιούργησε ένα μοντέλο με σκοπό να υπολογίσει την απόδοση των αθλητών. Το
αποτέλεσμα της παραπάνω έρευνας ήταν ο ορισμός ότι ‘’η απόδοση των αθλητών
μπορεί να υπολογιστεί ως η διαφορά ανάμεσα στην φυσική κατάσταση (fitness) και κόπωση (fatigue)’’.
Το ACWR είναι βασισμένο στην παραπάνω
έρευνα, όμως το κυρίως ενδιαφέρον των ερευνών στρέφεται στη πιθανή ύπαρξη
σχέσης μεταξύ του ACWR και
τραυματισμού (3) (1) (4) (5), και όχι τόσο της απόδοσης.
Πιο συγκεκριμένα το ACWR προβάλλει τον φόρτο εργασίας του
αθλητή (workload) στο διάστημα μιας εβδομάδας (acute workload) σε σχέση με το
φόρτο εργασίας που έγινε στις προηγούμενες 4 εβδομάδες (chronic workload).
Παραδείγματος χάριν, το acute workload είναι ο φόρτος εργασίας που έγινε στο διάστημα
μιας εβδομάδας(7 ημέρες) από έναν αθλητή. ‘Ένα παράδειγμα που μπορούμε να
δώσουμε είναι ότι ο αθλητής μας, μετά το πέρας μιας εβδομάδας (7 ημέρες) έτρεξε
35 χιλιόμετρα συνολικής απόστασης (Total distance). Το παραπάνω παράδειγμα απεικονίζει την κόπωση (fatigue).
Το chronic workload είναι συνήθως ο μέσος όρος του acute workload που πραγματοποιήθηκε τις 4 προηγούμενες εβδομάδες (28
ημέρες) (3). Αυτή η τιμή μας δείχνει τι έχει κάνει ο αθλητής
μας μέχρι την ώρα της προπόνησης ή του αγώνα, και απεικονίζει την φυσική
κατάσταση (fitness) του αθλητή μας.
Ένα απτό παράδειγμα είναι
το εξής: Ας υποθέσουμε ότι ο αθλητής μας διένυσε κατά μέσο όρο το τα εξής
χιλιόμετρα:
Εβδομάδα 1: 6 χιλιόμετρα
Εβδομάδα 2: 4 χιλιόμετρα
Εβδομάδα 3: 6 χιλιόμετρα
Εβδομάδα 4: 7 χιλιόμετρα
Στη παραπάνω περίπτωση,
για να υπολογίσουμε το chronic workload (28 ημέρες) θα πρέπει να προσθέσουμε τους παραπάνω
μέσους όρους των χιλιομέτρων που διένυσε ο αθλητής μας και να το διαιρέσουμε με
το 4 ( 6+4+6+7/4=5,75) (6).
Χρησιμοποιώντας τα
παραπάνω στοιχεία, πλέον μπορούμε να υπολογίσουμε το ACWR με
το να διαιρέσουμε το acute workload με το chronic workload. Για παράδειγμα ο αθλητής μας διένυσε 7 χιλιόμετρα κατά μέσο όρο μέσα σε
μια εβδομάδα (acute workload) και τις προηγούμενες 4 εβδομάδες (chronic workload) είχε διανύσει 5,75
χιλιόμετρα(7/5,75=1.21). Οπότε το ACWR είναι 1.21.
Η συγκεκριμένη αναλογία (ratio) είναι μια δυναμική αναπαράσταση της ετοιμότητας του κάθε αθλητή (6). Το συγκεκριμένο ratio δίνει σημαντικές πληροφορίες σχετικά
με τον πρόσφατο φόρτο εργασίας ενός αθλητή (η τελευταία εβδομάδα προπόνησης) σε
σχέση με τον φόρτο εργασίας που ο αθλητής έχει προετοιμαστεί (οι τελευταίες 4
εβδομάδες).
Το ACWR μπορεί να υπολογιστεί
χρησιμοποιώντας είτε αντικειμενική μονάδα μέτρησης του φόρτου εργασίας (External load) όπως παραδείγματος χάριν το
GPS, είτε φυσιολογικές (physiological) ή ψυχολογικές (psychological) αντιδράσεις (Internal load) όπως παραδείγματος χάριν καρδιακή συχνότητα και κλίμακα
υποκειμενικής κόπωσης (RPE).
Η χρησιμότητα του να υπολογίζεις
το ACWR έχει
σημαντικές εφαρμογές στους κινδύνους τραυματισμού που υπόκειται κάθε
ποδοσφαιριστής. Όπως ειπώθηκε πιο πάνω, η σύγκριση του acute workload με το chronic workload μας
δίνει μια εικόνα της ετοιμότητας του κάθε αθλητή μας. Εάν το acute workload είναι χαμηλό (ο αθλητής έχει ελάχιστη κόπωση) και
το chronic workload είναι υψηλό (ο αθλητής έχει δημιουργήσει υψηλή
φυσική κατάσταση), τότε ο αθλητής θα βρίσκεται σε μια κατάσταση όπου μπορούμε
να θεωρήσουμε ότι είναι καλά προετοιμασμένος για το προπονητικό φορτίο που
δέχεται. Σε αυτό το σενάριο, το ACWR θα είναι γύρω στο 1.00 ή λιγότερο. Αντιθέτως , εάν
το acute workload είναι υψηλό (υψηλός δείκτης κόπωσης), και το chronic workload είναι χαμηλό (χαμηλά επίπεδα φυσικής κατάστασης),
τότε ο αθλητής θα βρίσκεται σε μια κατάσταση κόπωσης. Σε αυτή τη περίπτωση το ACWR θα βρίσκεται πάνω από το 1.0 (1,6).
Εικόνα 1 Η U-Shape σχέση μεταξύ του ACWR και του κίνδυνου τραυματισμού( (1), Gabbett 2016)
Πρακτικά αυτό σημαίνει
ότι το ACWR μπορεί να παρακολουθείτε καθημερινώς για κάθε αθλητή. Η κάθε τιμή του ACWR έχει πρακτική αξία, καθώς μέσω
προσεχτικού σχεδιασμού της επιβάρυνσης, και εναλλαγών μπορεί να βοηθήσει στην
μείωση του ρίσκου τραυματισμού. Η τιμή του ACWR και η σημασία του εξηγείται
παρακάτω:
·
<0.80 (Ο
συγκεκριμένος αριθμός του ACWR υποδηλώνει υπό προπόνηση και ως αποτέλεσμα υψηλότερο κίνδυνο τραυματισμού)
·
0.80-1.30 ( Ιδανικός
φόρτος εργασίας και ως αποτέλεσμα χαμηλότερος κίνδυνος τραυματισμού)
·
>1.50 (Ζώνη
κινδύνου και ως αποτέλεσμα υψηλός κίνδυνος τραυματισμού)
Φυσικά τα παραπάνω
νούμερα δεν αποτελούν ‘’χρυσό κανόνα’’, και δεν πρέπει να εφαρμόζονται για
όλους τους αθλητές. Καθενός αθλητή το ιστορικό προπόνησης, ανάπτυξης, ιστορικό τραυματισμών,
και επίπεδο συμμετοχής θα έχει μεγάλη επίπτωση στην ανεκτικότητα του φορτίου
επιβάρυνσης, και επακολούθως στον κίνδυνο τραυματισμού (6).
Συμπέρασμα
Το ACWR είναι μια μέθοδος παρακολούθησης
του φορτίου επιβάρυνσης των ποδοσφαιριστών, που έχει λάβει μεγάλης
αναγνωσιμότητας μεταξύ της επιστήμης των ομαδικών αθλημάτων-εννοείται και του
ποδοσφαίρου-λόγω της ευκολίας χρήσης του αλλά και της έρευνας που έχει γίνει προσδίδοντας
στοιχεία ότι το ACWR μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αποφευχθούν τυχόν
τραυματισμοί.
Φυσικά και το ACWR σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει
να θεωρείται πανάκεια για πρόβλεψη τραυματισμών. Καμία μέθοδος ή εργαλείο δε
μπορεί να προβλέψει έναν τραυματισμό λόγω της πολυπλοκότητας του. Ο γυμναστής ή
ο αθλητικός επιστήμονας πρέπει να χρησιμοποιεί-όπου είναι δυνατόν-περισσότερα
από ένα εργαλεία παρακολούθησης του φορτίου επιβάρυνσης (πχ GPS και RPE ή GPS και καρδιακή συχνότητα). Επιπρόσθετα
θα πρέπει να υπάρχει συνεχής επιμόρφωση και αναζήτηση νέας γνώσης καθώς συνεχώς
νέες έρευνες δημοσιεύονται για το ACWR που ίσως του προσθέσουν περισσότερη επιστημονική αξία
ή ίσως του μειώσουν την επιστημονική του αξία. Τέλος ο κάθε γυμναστής ή
αθλητικός επιστήμονας θα πρέπει να βρει τα καταλληλότερα εργαλεία
παρακολούθησης του προπονητικού φορτίου. Οι βασικότεροι παράγοντες για αυτό
είναι η φιλοσοφία της ομάδας και του προπονητικού επιτελείου, η αξιοπιστία (reliability) και εγκυρότητα
(validity) του κάθε εργαλείου, καθώς και η προσωπική
πείρα/γνώση.
Αγγελίδης Δημήτριος- Αθλητικός επιστήμονας MSc
Βιβλιογραφία
1. Gabbett TJ. The training—injury
prevention paradox: should athletes be training smarter
<em>and</em> harder? Br J Sports Med [Internet].
2016 Mar 1;50(5):273 LP – 280. Available from:
http://bjsm.bmj.com/content/50/5/273.abstract
2.
Calvert T, Banister E, Savage M,
Bach T. A Systems Model of the Effects of Training on Physical Performance.
Syst Man Cybern IEEE Trans. 1976 Mar 1;SMC-6:94–102.
3.
Hulin BT, Gabbett TJ, Lawson DW,
Caputi P, Sampson JA. The acute:chronic workload ratio predicts injury: high
chronic workload may decrease injury risk in elite rugby league players. Br J
Sports Med. 2016 Feb;50(4):231–6.
4.
Hulin BT, Gabbett TJ, Blanch P,
Chapman P, Bailey D, Orchard JW. Spikes in acute workload are associated with
increased injury risk in elite cricket fast bowlers. Br J Sports Med. 2014
Apr;48(8):708–12.
5.
Bowen L. The Acute:Chronic
Workload Ratio – Worthwhile or Worthless? [Internet]. Caught Offside. 2020.
Available from:
https://drlauracaughtoffside.com/2020/04/26/the-acutechronic-workload-ratio-worthwhile-or-worthless/
6.
White R. ACUTE:CHRONIC WORKLOAD
RATIO [Internet]. SCIENCE for SPORT. 2017. Available from:
https://www.scienceforsport.com/acutechronic-workload-ratio/#toggle-id-1
0 Σχόλια