Ανάλυση | Πόσο σημαντική είναι η επίτευξη του πρώτου γκολ σε έναν αγώνα

    Στον χώρο του ελιτ ποδοσφαίρου, τα γκολ είναι λίγα. Μεταξύ 70 και 75% των αγώνων ολοκληρώνονται με λιγότερα από 3 γκολ. Για παράδειγμα, στην Premier League, το 11,6% των αγώνων που παίχτηκαν μεταξύ των σεζόν 2000/01 και 2010/11 τελείωσαν με σκορ 1-1, ενώ τα υπόλοιπα αποτελέσματα ήταν 1-1, 2-1 και  2-0, ενώ το 0-1 κυμάνθηκε σε ποσοστά από 10,9% έως 7,6% ανά τις σεζόν.

    Αλλά δεν έχουν όλα τα γκολ την ίδια επίδραση στο τελικό σκορ. Η επίτευξη ή το να δεχθείς το πρώτο γκολ στον αγώνα οδηγεί συχνά σε σημαντικές αλλαγές στον τρόπο που παίζουν πολλές ομάδες.

    Μια πρόσφατη έρευνα μελέτησε πως το πρώτο γκολ επηρεάζει την συνέχεια και το τελικό αποτέλεσμα του αγώνα και πώς αυτό το αποτέλεσμα εξαρτάται από το επίπεδο του αντιπάλου και το λεπτό στο οποίο σημειώθηκε το γκολ. Η μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό International Journal of Performance Analysis in Sport το 2016, βασίστηκε στην ανάλυση όλων των αγώνων που διεξήχθησαν κατά τη διάρκεια της σεζόν 2014/15 στην Αγγλική Πρέμιερ Λιγκ (380), στην ιταλική Ligue 1 (380), την Ισπανική La Liga ( 380), την Ιταλική Serie A (380) και τη Γερμανική Μπουντεσλίγκα (306). Τα αποτελέσματα δείχνουν πως αν οι γηπεδούχοι σκοράρουν πρώτοι, κερδίζουν το 84,85% των αγώνων. Από την άλλη πλευρά, εάν οι φιλοξενούμενοι σκοράρουν πρώτοι, το 76,25% από αυτούς τελικά κερδίζει τον αγώνα.

    Αυτή η επίδραση στο τελικό αποτέλεσμα είναι αρκετά παρόμοια στα πέντε πρωταθλήματα που αναλύθηκαν. Οι τιμές ποικίλλουν για τις γηπεδούχες ομάδες από 87% στη La Liga έως 82% στη Serie A και για τους φιλοξενούμενους από 78% στην Premier League έως 75% στην Bundesliga. Ωστόσο, το αποτέλεσμα της επίτευξης του πρώτου γκολ στο τελικό αποτέλεσμα επηρεάζεται από δύο επιπλέον μεταβλητές: το επίπεδο του αντιπάλου και τη στιγμή κατά την οποία σημειώνεται το γκολ. Όταν οι γηπεδούχοι παίζουν εναντίον αντιπάλων των οποίων η απόδοση είναι καλύτερη, παρόμοια ή χειρότερη από τη δική τους, το ποσοστό των αγώνων που κέρδισαν ήταν 61%, 86% και 70% αντίστοιχα. Όταν οι φιλοξενούμενοι σκοράρουν πρώτα και παίζουν με έναν αντίπαλο του οποίου η απόδοση είναι καλύτερη, παρόμοια ή χειρότερη από τη δική τους, το ποσοστό των αγώνων που κέρδισαν είναι 57%, 50% και 76%. Τα γκολ επομένως, δεν έχουν την ίδια αξία σε όλους τους αγώνες.

    Τέλος, ο αντίκτυπος της σημείωσης του πρώτου γκολ όταν πλησιάζει στο τέλος το παιχνίδι είναι επίσης καθοριστικός: οι φιλοξενούμενοι έχουν διπλάσιες πιθανότητες νίκης όταν σκοράρουν μεταξύ των λεπτών 75-90 από ό, τι όταν σκοράρουν μεταξύ των λεπτών 0-15.

    Από αυτήν την ανάλυση, οι προπονητές θα πρέπει να ελέγχουν την επίδραση του να σκοράρουν ή να δεχθούν πρώτοι γκολ στην περαιτέρω ανάπτυξη του αγώνα και να συνεργάζονται με τους παίκτες σε αυτές τις δύο καταστάσεις. Όταν δεχθούμε γκολ, πρέπει να βοηθήσουμε τους ποδοσφαιριστές να ελέγξουν την απογοήτευσή τους. Πρέπει να είναι σε θέση να ακολουθήσουν το σχέδιο και το πλάνο για τον αγώνα ή να το τροποποιήσουν και να το προσαρμόσουν στο νέο σενάριο χωρίς να χάσουν την εμπιστοσύνη τους σε αυτό που κάνουν. Εάν σκοράρουν πρώτοι, τότε θα πρέπει να επιμείνουμε να διατηρήσουν την ίδια απόδοση που τους οδήγησε σε αυτή τη «μερική» επιτυχία κατά τη διάρκεια του αγώνα.

    Οι ομάδες πρέπει να προετοιμάσουν στρατηγικές για να αντιμετωπίσουν και τα δύο σενάρια. Οι ψυχολογικοί στόχοι δεν υπάρχουν στο ποδόσφαιρο, δεν υπάρχουν στόχοι που να επηρεάζουν περισσότερο από άλλους. Εξαρτάται από το πώς αντιδρούν οι παίκτες στις αλλαγές στον πίνακα του σκορ. Είτε επηρεάζονται με θετικό είτε με αρνητικό τρόπο, σκοπός της προπόνησης είναι να τους βοηθά να έχουν όσο το δυνατόν περισσότερο υπό έλεγχο όλα τα πιθανά σενάρια που μπορεί να προκύψουν κατά τη διάρκεια του αγώνα.

 Νίκος Βράντσης

Anderson, C. and Sally, D. (2013). The numbers game. New York: Penguin Books.

Lago-Peñas, C.; Gómez-Ruano, M.A.; Megías-Navarro, D. and Pollard, R. (2016). Home advantage in football: Examining the effect of scoring first on match outcome in the five major European leagues. International Journal of Performance Analysis in Sport. 16: 411-421.